Moldova’nın ayrılıkçı Transdinyester bölgesinde kongre, “Moldova’nın artan baskısı” karşısında “koruma” için Rusya’ya resmen başvurma kararı aldı.
Yerel hükümet tarafından finanse edilen Novosti Pridnestrovya haber ajansına göre, kararda Transdinyester’de 220 binden fazla Rus vatandaşının yaşadığı ve Rusya’nın barışı koruma sürecinin parçası olduğu vurgulandı.
Karara göre Transdinyester, Birleşmiş Milletler (GM) Genel Sekreterliği’ne “bölge halkının uluslararası normlar uyarınca meşru haklarının dikkate alınması ve Moldova’nın Transdinyester vatandaşlarının hak ve özgürlüklerini ihlal ederek tansiyonu yükseltecek provokasyonların önüne geçilmesi için” başvuracak.
Transdinyester Milletvekilleri Kongresi nadiren toplanıyor.
Kongrenin son toplantısı Mart 2006’da yapılmıştı ve o yıl Rusya’ya katılmak ve Moldova ile yeniden birleşmemek için referandum yapılmasına karar verilmişti.
Diğer yandan ayrılıkçı bölgenin Dışişleri Bakanı Vitaly Ignatiyev bugün Rusya’nın devlete ait Rossiya-24 kanalında Moskova’dan “diplomatik destek” istedi:
“Öncelikle Transdinyester’e diplomatik destek sağlanması yönünde talepte bulunmaktan bahsediyoruz. Rusya’nın Transdinyester sorununun çözümünde sorumlu garantör olduğunu söylüyoruz.”
Rusya’da devlete ait TASS haber ajansına göre Rus Dışişleri Bakanlığı, bu çağrıya Transdinyester halkının çıkarlarının korunmasının, Moskova’nın önceliklerinden biri olduğunu söyleyerek yanıt verdi.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Yurttaşlarımız olan Transdinyester sakinlerinin çıkarlarını korumak önceliklerimizden biridir. Tüm talepleri Rusya’nın ilgili birimleri tarafından her zaman dikkatle değerlendirilmektedir” ifadeleri kullanıldı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yıllık ulusa sesleniş konuşmasını 29 Şubat’ta Rusya Federal Meclisi’ne yapacak.
ABD merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW) Putin’in Perşembe günü yapacağı konuşmada Transdinyester kongresi tarafından yapılan çağrıyı ele alabileceğini tahmin ediyor.
Transdinyester, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra kısa bir savaşın ardından Moldova’dan ayrılan ve Ukrayna sınırında yer alan bir bölge.
O zamandan beri bölgede Rus askerleri konuşlanmış durumda. Bölgede Rusça konuşuluyor.
Rus birlikleri Ukrayna’nın güneyini işgal ettiğinde, Rusya’nın Odesa’dan Transdinyester’e kadar tüm sahili ele geçirmesinden endişe edilmişti.
Transdinyester nerede?
Dinyester Nehri ve Ukrayna sınırı arasındaki Transdinyester, 1990 yılında Moldova’dan bağımsızlığını ilan etmekle birlikte uluslararası arenada resmi olarak tanınmadı.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Moskova, daha çok Rusça konuşanların yaşadığı Dinyester bölgesinde Moldova’nın selefi olan Moldova Sosyalist Cumhuriyeti’ni kurdu. Ülke Ukrayna’nın otonom bir parçasıydı ve 1918-1940 arasında Romanya’nın parçası olan Besarabya bölgesine komşuydu.
Ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Moldova milliyetçiliği yükselince ve Moldova ile Romanya’nın birleşmesi ihtimali ortaya çıkınca Dinyester bölgesinde dengeler bozuldu.
Moldova ve Transdinyester arasındaki kısa süreli savaşta yüzlerce kişi öldü. Ardından 1992’de ateşkes imzalandı. Transdinyester’e Rusya askerleri konuşlandırıldı.
